Toespraak dodenherdenking 2021

Beste mensen,

We zijn hier bijeen gekomen om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te gedenken.

Vorig jaar stonden we hier ook en zaten we aan het begin van de coronacrisis.

De lockdown en de avondklok lijken achter de rug.
We moesten op tijd binnen zijn, we konden niet met z’n allen bij elkaar komen.
Zelfs nu niet.
Menigeen doet het denken aan de omstandigheden uit een oorlog.
En dat kan ik begrijpen.
Je moet je aan allerlei regels houden die je vrijheid beperken.
Ja, “we leven in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog”. (Merkel, Rutte)

Door corona kunnen diegenen die geen oorlog meemaakten, zich beter verplaatsen in een situatie van langdurige onveiligheid. Waarin je niet meer vrij bent. En het alledaagse leven ineens helemaal anders is.  
Maar corona is géén oorlog.

Onze bewegingsvrijheid en het recht op samenkomst mag dan beperkt zijn, maar we mogen zeggen wat we willen.
We worden niet door anderen vervolgd, we worden niet vermoord en we hoeven niet voor onze vrijheid de wapens op te pakken of zelfs ons leven daarvoor op te offeren.
Voor iedereen is het lastig, iedereen moet zich schikken, maar de basisrechten van vrijheid zijn onaangetast.

Maar voor nabestaanden die hun dierbaren hebben verloren, in de oorlog of tijdens corona, maakt het niet veel uit.
Zij hebben verdriet en rouwen om het verlies van hun geliefden.
Door omstandigheden die hun zijn overkomen.
Voor hun is er geen verschil.

Wij komen hier bijeen om de mensen te gedenken die het slachtoffer zijn geweest van de Tweede Wereldoorlog.

In het bijzonder:

• De vervolgden, de Joden, de Roma en Sinti,

Wij herdenken hun.
De struikelstenen in de stoep laten ons hun namen niet vergeten.

• De slachtoffers van de oorlog in Zuid Oost Azië.

De soldaten die het leven lieten in de strijd tegen de Japanners of gevangen werden genomen,
De dwangarbeiders die spoorlijnen aanlegden en zij die in de kampen moesten zien te overleven en vaak berooid terugkeerden naar Nederland.
Wij herdenken hun.

• Dan de burgerslachtoffers in Zeeuws-Vlaanderen, onze eigen voorouders.

In de laatste maanden van de oorlog is hier tijdens de Slag om de Schelde hevig gevochten.
Mensen moesten vluchten, mensen werden gedood.
En de mensen die na de oorlog terug kwamen vonden vaak hun huis vernield, hun land verwoest.

• En we herdenken onze eigen mensen in het verzet, onze eigen soldaten en de geallieerden soldaten,

in het bijzonder de Poolse en Canadese eenheden die Zeeuws-Vlaanderen hebben bevrijd.

De Tweede Wereldoorlog is in tijd ver weg, nu 76 jaar geleden.
Er zijn nog maar weinig mensen die uit eigen ervaring kunnen vertellen wat het is om de oorlog mee te maken.
Na hen zijn het alleen de verhalen en de herinneringen aan hen die het ons mogelijk maken om te blijven herdenken.
Dat zullen we blijven doen.

In herinnering aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog leggen we kransen en bloemstukken.
Daarna zijn we 2 minuten stil.

2 minuten ter nagedachtenis aan diegenen die hun leven lieten voor onze vrijheid.
2 minuten om stil te staan bij de pijn van de nabestaanden.
2 minuten om ons te realiseren wat vrijheid van ons vraagt en hoe kostbaar deze is.

Ik dank u voor uw aandacht.