Wateroverlast Sluiskil
Op deze pagina vindt u alle informatie bij elkaar over het onderzoeksproject (grond)wateroverlast Sluiskil.
Heeft u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met projectleider Harm ten Klooster, via e-mail, of tel. 14 0115.
Een aantal inwoners uit de Bosjesweg heeft zorgen geuit over trillingen. Bureau Quattro Expertise onderzocht in opdracht van de gemeente of er trillingen zijn in of door het Kanaal Gent-Terneuzen. Daarnaast onderzocht zij of de ervaren omgevingstrillingen kunnen leiden tot schade in de omgeving. In dit rapport leest u de resultaten van het onderzoek.
Om u op de hoogte te houden brengen we regelmatig een nieuwsbrief uit. U kunt zich aanmelden voor deze nieuwsbrief via deze link.
Eerder verschenen nieuwsbrieven kunt u hier teruglezen.
Op 24 januari vond een informatiebijeenkomst plaats in Sluiskil.
De samenvatting van wat er tijdens de bijeenkomst besproken is, leest u hieronder. U kunt hier de presentatie bekijken.
Uitkomsten onderzoek (grond)wateroverlast Sluiskil
In delen van Sluiskil ervaren bewoners grondwateroverlast. Zij maken onder andere melding van vocht in huis, optrekkend vocht in de muren, natte vloeren en natte tuinen. Een oproep van de bewoners in 2021 om meer aandacht voor de aanhoudende problemen was aanleiding voor nader onderzoek. Dit onderzoek resulteert in een beter inzicht in de oorzaken van de (grond)wateroverlast en doet aanbevelingen voor effectieve maatregelen om de grondwaterstand positief te beïnvloeden.
Onderzoeksbureaus TAUW en Aveco de Bondt hebben de volgende stappen doorlopen:
- Een beschrijving gemaakt van de historische ontwikkeling die van invloed is geweest op de waterhuishouding van Sluiskil
Uit de beschrijving komt naar voren dat de stapsgewijze verbreding en verdieping van het kanaal tussen 1827 en 1968 en de verlegging van de Westelijke Rijkswaterleiding tussen 1961 en 1968 gevolgen hebben gehad voor de waterhuishouding van Sluiskil.
Na 1968 is het kanaal niet meer verbreed of verdiept.
Tussen 1968 en 1990 zijn meerdere watergangen in Sluiskil verdwenen waardoor de afvoercapaciteit van kwelwater en hemelwater via het oppervlaktewatersysteem is afgenomen. Dat gebeurt nu hoofdzakelijk via het rioolstelsel en op enkele locaties met extra drainagebuizen.
Verder is in Sluiskil in enkele straten de riolering vernieuwd. Daar is drainage gelegd om een eventueel wijzigend grondwaterniveau te beheersen. - De grondwaterhuishouding van Sluiskil in beeld gebracht
Het water van het kanaal zorgt voor een hoger grondwaterpeil in Sluiskil. Kortdurende veranderingen in het peil (van enkele uren of dagen) zijn enkel meetbaar binnen 50 meter van het kanaal. Passerende grote schepen hebben geen meetbaar effect op de grondwaterstanden.
De ondergrond van Sluiskil bestaat uit een slecht doorlatende deklaag van 1,5 tot 2 meter dik. Onder de deklaag zit een zandpakket. Dit wordt regelmatig onderbroken door kleilaagjes. Zowel de deklaag als de kleilaagjes zorgen er voor dat het water niet (goed) kan wegzakken. Ze dempen ook de invloed van kwelwater uit het kanaal.
De maaiveldhoogte in Sluiskil is langs het kanaal NAP +3 tot +4 meter en loopt af naar NAP +1 meter bij de brandgang achter de Bosjesweg. Sluiskil ligt dus als het ware in een badkuip.
In Sluiskil is momenteel vrijwel geen oppervlaktewater meer te vinden. Hierdoor kan het water alleen wegstromen via het bestaande riolerings- en drainagesysteem.
Samengevat
De complexe opbouw van de bodem, de verminderde ontwateringsmogelijkheden en de invloed van het kanaal hebben allemaal invloed op de grondwatersituatie in Sluiskil. Bovendien beïnvloeden ze elkaar. Ze kunnen niet los van elkaar worden gezien en aangepakt.
Vanwege die complexiteit is het niet eenvoudig om een eenvoudige oplossing aan te geven.
Daarom heeft het onderzoeksbureau specifiek voor de situatie Sluiskil een grondwatermodel samengesteld. In dit grondwatermodel worden data verzameld en bewerkt tot plaatjes die de waterhuishouding van Sluiskil visualiseren. Daarnaast is het een belangrijk hulpmiddel om het effect van maatregelen vast te stellen.
Met behulp van dit grondwatermodel zijn verschillende oplossingen doorgerekend. Er is dus gekeken wat je kunt doen om de grondwaterstand positief te beïnvloeden.
In grote lijnen komt dit neer op oplossingen die de invloed van het kanaal verkleinen en oplossingen die de afvoer van hemelwater en grondwater verbeteren.
Invloed van het kanaal verkleinen
Het is mogelijk toestromend kanaalwater naast het kanaal af te voeren via een regelbare drainage. De doorrekening van deze maatregel laat een fors positief effect op de grondwaterstand zien in de kern van Sluiskil.
Een maatregel die weinig effect heeft is onder meer het optimaliseren van het peilbeheer van het kanaal. Dit gebeurt al volop. De verwachting is dat deze maatregel niet veel zal bijdragen aan de verlaging van de grondwaterstand.
Een andere maatregel die weinig effect heeft is de weerstand van de kanaalbodem verhogen (zorgen dat er geen water meer doorheen kan), of de weerstand van de oevers verhogen (bijvoorbeeld langere damwanden). Nadeel hiervan is dat dit met name in droge periodes juist het tegenovergestelde effect kan hebben. Het grondwaterpeil kan dan zodanig zakken dat de bodem verzakt en er scheuren in woningen ontstaan.
Verder kan, daar waar damwanden ontbreken, de oeverconstructie worden verbeterd. Het effect hiervan is echter minimaal.
Afvoer van hemelwater en grondwater verbeteren
We kunnen de afvoer van hemel- en grondwater verbeteren door een dekkend drainagenetwerk in gebieden met continu hoge grondwaterstanden aan te leggen. Dit moet in combinatie met het verbeteren van de bestaande drainage en waterlopen.
Keuze voor maatregelen
Het onderzoeksbureau komt tot de conclusie dat het beste kan worden ingezet op die maatregelen die redelijk effect opleveren. Dit wordt stapsgewijs uitgevoerd. Na elke maatregel brengen we de effecten nauwkeurig in kaart, voordat we eventueel een volgende maatregel uitvoeren.
De volgorde van aanpak die het onderzoeksbureau voorstelt is:
1. Een gedegen plan maken voor de aanleg van drainage in Sluiskil
2. Een regelbare drainage langs het kanaal aanleggen
3. Het omliggende watersysteem opwaarderen
4. Optimalisatie van het peilbeheer van het kanaal verkennen
5. Zijkanaal B afdichten
6. Oeverconstructies opwaarderen
7. Innovatieve mogelijkheden verkennen
Conclusie en aanbeveling
Door de complexe bodemopbouw is het aannemelijk dat we de (grond)wateroverlast niet in heel Sluiskil kunnen oplossen. Het volledig oplossen van hoge grondwaterstanden vraagt ook om maatregelen op perceelniveau. Hierdoor zijn plaatselijk ingrepen op particulier terrein nodig. Dit vraagt om maatwerk per situatie. Zolang de ondergrond van een openbaar of particulier terrein slecht infiltreert (door de complexe bodemopbouw), blijft de kans aanwezig dat een inwoner (tijdelijke) overlast ervaart na een regenbui.
Mogelijkheden die bewoners hebben om lokaal wateroverlast te verminderen zijn:
- Drainage aanleggen op eigen perceel (en aansluiten op het gemeentelijke drainagesysteem)
- Verticale drainage aanleggen zodat hemelwater makkelijker infiltreert
- Aanbrengen van een bodemafsluiter in de kruipruimte
- Injecteren van de bouwmuren tegen optrekkend vocht
- Impregneren (waterdicht maken) van de buitenmuren
- Ophogen van de tuin of binnenplaats
Compensatie
Er is geen algemene financiële compensatie voor de inwoners voorzien. Dit is omdat hier geen juridische grondslag (wettelijke basis) voor is. Maar ook is maatwerk noodzakelijk door de grote verschillen tussen de overlastgevallen.
We zijn nu aan het onderzoeken hoe we de schrijnende gevallen in beeld krijgen. Dit wordt maatwerk, waarmee we in beeld krijgen hoe we inwoners met (grond)wateroverlast kunnen helpen. We verkennen de mogelijkheden voor maatregelen zoals:
- vrijblijvend bouwkundig advies;
- lening faciliteiten;
- aanpak collectieve problemen.
Op donderdag 14 juli was er van 16.00 tot 18.15 uur een informatiebijeenkomst over (grond)wateroverlast in 't Meulengat.
Op de agenda stonden de volgende onderwerpen:
- Toelichting op de inwonersvertegenwoordiging door Bert van Beveren en Harm ten Klooster.
- Presentatie door onderzoekbureaus Tauw en Aveco de Bondt over de voortgang van het onderzoek en de veldwerkdag.
- Gelegenheid om vragen te stellen aan de aparte tafels met de juiste expertises.
Burgemeester Erik van Merrienboer was aanwezig en verzorgde onder andere het welkomst- en dankwoord.
Op 23 maart vond een informatiebijeenkomst plaats in Sluiskil.
De doelen van de bijeenkomst waren:
- Kennis nemen van de aanpak van het onderzoek naar grondwaterstromen.
- Informatie naar boven halen die we niet moeten vergeten in het onderzoek.
- Afspraken maken hoe we elkaar tijdens het onderzoek blijven informeren/ op de hoogte houden, elkaar blijven ontmoeten en in het najaar besluiten nemen.
U kunt hier de PowerPoint-presentatie inzien.
U kunt ook de opname van de bijeenkomst terugkijken.
Zodra er documenten en kaartmateriaal beschikbaar komen, zullen we deze hier plaatsen.
In een deel van Sluiskil ervaren een aantal inwoners al langere tijd hinder van (grond)water in en rondom hun woning.
In oktober 2021 stuurden wij u als bewoner van het in het rood geacreerde gebied hier een brief over. Het gaat om het gebied in Sluiskil dat ligt tussen het kanaal aan de ene kant en de Eilandstraat en de Nieuwe Kerkstraat aan de andere kant. Bewoners die vochtproblemen in de woning ervaren, konden een aanmeldformulier invullen. Vervolgens hebben huisbezoeken, groepsgesprekken en een informatiebijeenkomst plaatsgevonden. Nu zijn we bezig met een onderzoek naar grondwaterstromen.